sugeng rawuh

wonten blog sinau basa jawa :)

Tuesday, April 26, 2016

PACELATHON

PACELATHON
·   Pacelathon iku tegese guneman sing ditindakake dening wong loro utawa luwih. Sadurunge nindakake pacelathon kudu gawe cengkorongan luwih dhisik sing isine, tema/irah-irahane, sing nindakake, sing arep diomongake saben paraga, ngrakir pacelathon.
·      Basa sing digunakake kudu empan papan/njumbuhake sapa sing guneman lan sapa sing diajak guneman, dadi kudu nggatekake unggah-ungguh basa. Dene wujude bisa ngoko lan krama
Basa ngoko ana werna loro:
a.      Ngoko Lugu yaiku ragam basa Jawa sing sakabehane digawe nganggo kosakata ngoko.

              Tembung sedaya ngoko +(awalan/akhiran) ngoko 

Basa ngoko lugu utawa ngoko bares digunakake nalika:
·         Kanca padha kanca sing wis raket, akrab.
·         Wong tuwa (bapak/ibu) menyang anak
·         Guru menyang murid-muride   
·         Bapak/ibu (tuan) menyang rewang /abdine.
Tuladha :
a)      Dhek wingi Tono tuku klambi.
b)      Siti numpak sepur.
c)      Aku durung mangan.
d)     Ani wis teka mau.
b.      Ngoko Alus  yaiku ragam basa Jawa sing nggunakake kosakata ngoko ning uga nganggo kosakata krama inggil.

Tembung ngoko + krama inggil + krama andhap


Tembung ngoko alus digunakane kanggo:
·         Guru dengan kepala sekolah sing sepantaran.
·         Kanca sapantaran ning urung raket/akrab.
Tuladhane :
-Pakdhe mengko arep tindak karo sapa?
-Pak Lurah sing anyar iku asmane sapa?
-Dhek wingi Ibu mundhut roti.
-Rikmane ibu wis putih kabeh.

            Basa krama ana werna loro:
a.       Basa Krama Lugu yaiku ragam basa sing sakabehane digawe nganggo kosakata krama.
Krama  + Krama 
 

 Krama lugu digunakake kanggo:
·         Wong sing nembe kenal
·         Dokter menyang pasien
·         Pedagang menyang pembeli
               Tuladhane:
-Sekedhap malih kula kesah dhateng peken.
-Samenika semah kula nyambut damel wonten Kudus.
-Menapa sampeyan nate dipuntilari arta anak kula?

b.      Basa Krama Alus utawa Basa Mudha Krama
Basa krama alus utawa basa mudha krama sing nggunakake yaiku :
·         Anak-anak utawa bocah-bocah menyang wong tuwane (bapak/ibu).
·         Murid utawa tilas murid menyang guru-gurune.
·         Wong enom menyang wong tuwa (tumrap umur-umurane, sing sakira perlu diajeni.
·         Rewang menyang sing diiloni/didhereki (tuan/nyonya rumah), uga menyang anak-anake sing diiloni mau.
Tembung sing digunakake yaiku tembung krama, krama inggil (minangka pakurmatan kanggo tiyang sanes), krama andhap (menawa ana), afiks (awalan lan akhiran krama).

Krama + krama inggil + krama andhap (yen ana) 

Tuladhane:
-Bu Guru, kepareng matur, mangke sonten punapa kula kepareng sowan ing dalem watawis jam 5 sonten?
-Menika wangkingan kagunganipun sinten?
-Bapak gerah sampun tigang dinten menika.
-Jam 4 enjang kalawau, simbah sampun wungu.
-Ibu sampun dhangan saking gerahipun.

1 comments: