A. Werdinipun Sesorah
Micara, sesorah, utawi pidhato,
uga sinebut medharsabda yakuwi nglairake gagasan, panemu, utawa osiking ati
sarana lisan ana sangarepe pawongan akeh. Tumindak micara kuwi kalebu
sakabehing pari-polahing wong sing mujudake polahing tumindak , kalebu obahing
awak, pasuryan, rasa-pangrasa sarta jiwaning manungsa. Mula kuwi panindaking
micara sawenehing wong bias ora lumaku kanthi apik, amarga ora ana wong urip
sing sampurna. Mula sesorah kudu digladhi, tansah nyinau sarta nulad para
priyayi singwis limpat. Wong pancen sesorah sing apik kuwi ora saderma
ngapalake.
Menawa mangkono, sawenehing
pawongan sing kapatah dadi panata titi laksana kuwi uga kalebu pawongan sesorah
utawa pidhato, ananging beda jejibahane. Bias trampil sesorah kuwi kudune
sregep sinau lan seneng gladhen.
B. Jinising Sesorah
1.
Sesorah kanthi cara apalan/memoriter
Sesorah kanthi cara iki, juru
pamedhar sabda kudu ngasta cathetan utawa tulisan luwih dhisik banjur diapalake
nganti ora ana tembung-tembung kang kacicir. Dadi ora ana panemu-panemu
anyarrasa-pangrasa amarga wis tinulis kabeh ana sajronong cathetan sing wis
digawe. Mung wae, yen ana apalan kang kelalen, bisa njalari kabeh apalan kang
wis dilakoni ilang. Cara iki mung digunakake kanggo pawongan utawa bocahh-bocah
sing nembe ajar pidhato.
1.
Sesorah kanthi cara naskah/teks/manuskrip
Sesorah utawa pidhato cara naskah
utawa teks kuwi juru pamedhar sabda kudu ngasta naskah nalikaning pidhato
banjur diwaca sawutuhe. Cara iku biasane digunakake para pejabat utawa
punggawaning negari, mligine ana upacara-upacara resmi. Kanthi ancas
supaya ora mlenceng karo tjuan sakawit, ora kliru lan wektu kang sumadya
winates. Dene yen ana rembug-rembug liyane antaraning pejabat lan masyarakat
diterusake ana ing acara sarasehan utawa temu wicara.
1.
Sesorah kanthi cara dadakan utawa impromtu
Pidhato cara dadakan kuwi, pidhato
sing ora kkanyana-nyana sadurunge. Mula saka kuwi, pawongan sing tinanggenah
sesorah kanthi cara iki kudu pawongan sing wis trampil ing pamicara lan sugih
pengalaman uga kawruhe. Kepara pawongan mau wis kalebu ahli sesorah.
1.
Sesorah kanthi cara ekstemporan
Sesorah cara iki, juru
pamedharsabda kudu ngasta cathetan cilik (outline) minangka gaman utawa
pangeling-eling urutaning isi sing bakal kawedharake. Cathetan mau mung isi
wos-wosing gati sing arep diwedharake. Cara iki biasa digunakake dening dwija
kang arep mulang ana ing sangareping muride.
C. Cengkorongan
Sesorah
1. salam pambuka
2. atur puji syukur marang
Pangeran
3. atur kasugengan, kairing atur
panuwun
4. wedharing gati utawa wosing
medhar sabda utawa isining sesorah
5. atur nyuwun pangapura (tumrap
sing kagungan kersa, menawa dadi wakile, lan diri pribadhin)
6. panutuping atur/salam
D. TULADHA TANGGAP
WACANA LULUS UJIAN
Assalamu’alaikum Wr. Wb.
Nuwun!
Alhamdulillahirobil’alamin,
asholatu wassalu’alal asrofil ambyaaki wal mursaliin sayyiidinaa wa maulana
Muhamadin wa ‘ala ‘aalihii washobihi ajma’in. ‘ama ba’du.
Salam kasugengan, salam karaharjan
mugi tansah kajiwa, kasarira, dhumateng kula-panjenengan sedaya. Amin.
Panjenenganipun Bapak Dwija
Linuwih, pangarsanipun pawiyatan SMA Negeri 4 ingkang satuhu kula bekteni lan
kurmati;
Bapak/Ibu guru sarta karyawan SMA
… ingkang satuhu sinudarsana; sarta para kanca kelas …. Ingkang kula tresnani.
Langkung rumiyin, sumangga tansah
kula sedaya kraos lan rumaos kanthi ngunjukkaken puji syukur wonten ngarsanipun
Gusti Allah SWT ingkang sampun kepareng ngrentahaken pinten-pinten kabagyan,
kanikmatan, mliginipun nikmat iman ingkang jejeg sarta kalodhangan, satemah
kula sedaya saged makempal – manunggal ing aula SMA N4 kanthi
kabagaswarasan lan kawilujengan ingkang tansah tumanduk dhateng angga kita
sedaya.
Para Bapak, Ibu, tuwin para
lenggah sedaya, kula minangka badal wakil sarta wod lumaraping atur para kanca
kelas XII , mboten kesupen ngambali atur sugeng rawuh kairing agunging panuwun,
dene sampun kersa angestreni pepanggihan menika.
Kejawi menika, kula ugi ngaturaken
panuwun dhateng pangarsa SMA N4 ingkang sampun kersa nampi sarta mangku sadaya
sarana, ubarampe tuwin samudayanipun amrih cekapipun pepanggihan menika.
Mugi-mugi kesaenaning penggalih kaparingana nugrahaning Pangeran Ingkang
Maha Asih. Kula sakanca nyuwun pangapunten kanthi sanget boten saged nyaosi
pinwales menapa-menapa.
Bapak-bapak, Ibu-Ibu Guuru,
bapak-Ibu Wali Murid sarta para kanca sedaya, woosing atur kula sedaya kelas
XII ngaturaken agunging panuwun ing ngarsa Gusti Ingkang Maha Rahiim ingkang
sampun paring sih pitulungan ngantos para kanca siswa kelas XII ing Ujian
nasional sarta Ujian Sekolah wekdal menika saged lulus sarta tamat sedaya.
100%.
Dene ingkang kaping kalih, kula
minangka wakilipun para kanca matur nuwun sanget dhumateng para Bapak saha Ibu
Guru ingkang sampun kersa maringi piwucal, kawruh, wewarah, tuwin pitedah
ingkang murakabi sanget. Boten langkung kula sakanca nyuwun pangestu mugi-mugi
saged ngalengaken sinau ing tataran ingkang langkung inggil kanthi gangsar.
Dene ingkang boten nglajeng aken, sageda pikantuk pedamelan laras kaliyan
kasagedanipun.
Wondene atur ingkang kaping tiga,
kula pitados bilih kula sakanca ruumiyin asring sami nakal, boten nggega
dhawuh, nerak angger-anggering sekolahan, lan sanes-sanesipun. Sadaya wau temtu
damel runtikipun penggalih. Ingkang menika kula sedaya siswa kelas XII rumaos
getun keduwung sanget. Pramila kula sedaya ngasih-asih nyuwun, mugi-mugi
para Bapak/Ibu Guru kersa paring bedhahing tambak samodra pangaksama.
Para Bapak/Ibu Guru, Bapak/Ibu
Wali Murid, sarta para kanca sedaya, mekaten atur kula. Bokbilih wonten
kirang sarta kalepatanipun kula pribadhi nyuwun lumunturing sih pangaksama.
Akhirul kalam, Wabilahiitaufiq wal
hidayah… Wassalamu’alaikum Wr.Wb.
Nuwun!
0 comments:
Post a Comment